عملیات انهدام۳: نفسگیرترین نبرد نام سومین شماره از سری بازیهای تیراندازی اول شخص عملیات انهدام است که توسط شرکت رسانه گستر بنیسی و برای رایانههای شخصی تولید و در سال ۱۳۹۸ منتشر شده است.
سومین شماره بازی دارای پیشرفتهایی در مقایسه با دو شماره قبلی خود است. بازیهایی که در زمان خود اشکالات زیادی داشتند و استقبال چندان خوبی توسط گیمرها از آنها صورت نگرفت. عملیات انهدام ۳ نیز با وجود پیشرفتی که نسبت به دو شماره قبل از خود (نبرد فاو و نبرد خرمشهر) داشته؛ همچنان دارای مشکلاتی در گیمپلی، طراحی ماموریتها و موارد دیگر است که در ادامه این نقد و بررسی درباره همه جوانب مثبت و منفی این بازی مینویسم و سعی میکنم به بیشتر آنها اشاره کنم.
پس به بررسی بازی عملیات انهدام ۳ مینشینیم تا ببینیم این بازی حدود ۲۰ هزار تومانی، ارزش خرید و بازی کردن دارد یا خیر.
داستان بازی عملیات انهدام ۳: سطحی و کم عمق
بهطور خلاصه بازی از دستگیری جاسوس عربزبان مرتبط با نیروهای اسرائیلی آغاز شده و در ادامه بازیکن در نقش یکی از رزمندگان دفاع مقدس وارد عملیاتهای بزرگ در این دوران میشود و در نهایت در فضایی نزدیک به حال و هوای فیلم چ ابراهیم حاتمی کیا (شهر کوهستانی پاوه) به اتمام میرسد. در این بین شما بین دو رخداد در زمان جنگهای ۳۳ روزه با رژیم صهیونیستی و ۸ سال دفاع مقدس (عملیات فتحالمبین، خیبر و …) در مراحل مختلف بازی قرار میگیرید.
داستان بازی با یک مقدمه بسیار کوتاه و بدون هیچ توضیحی شما را در وسط میدان جنگ قرار میدهد. مرحله اول بازی از جنوب لبنان و در سال ۱۳۸۵ شمسی شروع شده و به محض اینکه شما در پشت سلاح قرار میگیرید درست با فاصله چند ثانیه، تیرهای دشمنان به سمتتان پرتاب میشود. اینجاست که اولین اشکال به بازی وارد است. اینکه چرا برای داستان بازی هیچ زمینهسازی انجام نمیشود تا مخاطب علت قرار گرفتنش در وسط این رویارویی نظامی را بهتر درک کند؟ میان پردههای کوتاه بازی شامل حداقلهاست و نه روایت قصه در آنها به خوبی اتفاق میافتد و نه از کیفیت بالایی برخوردارند. در این میانپردهها گفتگوها بسیار سطحی و ابتدایی رد و بدل میشوند.
شخصیت اصلی قصه یک مستشار ایرانی است که تجربه حضور در جهبههای نبرد و عملیاتهای بزرگ دفاع مقدس را دارد و در زمان جنگ ۳۳ روزه به یاری نیروهای حزب الله لبنان میرود و به آنان مشورتهای نظامی و تاکتیکی میدهد. در مقابل میتوان از صدام در بازی به عنوان یک ضد قهران یاد کرد که البته در میانپردههای بازی، شخصیتی احمق و عصبی از او نمایش داده میشود که با شخصیت دیکتاتور او فاصله دارد و بیشتر جنبه طنز به فضای داستانی بازی داده است. این اشتباه سابق بر این در سینمای ایران نیز میافتاد و سربازان عراقی در فیلمها و سریالها، شخصیتهایی پخمه و دست و پا چلفتی نمایش داده میشدند.
بازیکن با داستان و شخصیتهای بازی ارتباط عمیقی برقرار نمیکند و به پیش زمینه قهرمان و ضد قهرمان در بازی به خوبی پرداخته نشده است. این میانپردهها هیجان انگیز و نفس گیر (برخلاف اسم بازی) نیستند و عمق کافی را ندارند. در بخشی از داستان بازی شاهد شیمیایی شدن نیروها هستیم که به سرعت از آن عبور میشود و میشد کمی روی جنبه احساسی آن بیشتر کار کرد تا تاثیرگذاری بهتری روی مخاطب داشته باشد. در بازیهای داستانی، به این فراز و فرودها نیاز است تا بازیکن درگیر قصهای پرکشش و جذاب شود که عملیات انهدام ۳ از آن کم بهره است.
روند بازی: تیراندازی روان ولی پر از ایراد
تفنگ بازی یا گانپلی در عملیات انهدام ۳ به خودی خود، خوب است. یعنی نحوه کنترل دوربین، چرخش اسلحه، نشانهروی و شلیک کردن حس خوبی به بازیکن میدهد. هرچند این لذت دیری نمیپاید که با مشکلات ریز و درشت دیگر بازی از جمله هوش مصنوعی ضعیف و سختی غیر منطقی بازی، تحتالشعاع قرار میگیرد.
مثل اکثر بازیهای تیراندازی اول شخص با کلیک راست دوربین به نمایی نزدیک به اسلحه میرود تا راحتتر روی هدف نشانه بروید. تیراندازی کردن در عملیات انهدام ۳ حس خوبی دارد. اگر مستقیم به سر دشمنان شلیک کنید با یک تیر خلاصشان کردهاید.
معمولاً در تمامی بازیهای سطح بالا و متوسط، یک آموزش ابتدایی به بازیکن داده میشود تا نحوه کنترل کردن و استفاده از دکمههای مختلف را فرا بگیرد. به همین خاطر مرحله ابتدایی بازیها را بهدور از چالش طراحی میکنند و در بعضی از بازیها بیشتر حالت آموزشی به آن میدهند. اما در عملیات انهدام ۳ تا بیایید قدمی از قدم بردارید، تیرها به سمتتان روانه میشوند و به احتمال زیاد همان ابتدای بازی با چند بار مردن و زنده شدن دست و پنجه نرم میکنید تا چم و خم کار دستتان بیاید. هرچند در منوی بازی امکان مراجعه به بخش راهنما (کارکرد کلیدهای بازی) وجود دارد؛ اما وجود این بخش، نبود راهنمای ابتدای مرحله را توجیه نمیکند.
یکی دیگر از اشکالات بازی که خیلی زود خودش را نشان میدهد، شلیک کردن دشمنان از پشت اشیاء و دیوارهاست. زمانی که جلویتان کسی را نمیبینید، ولی متوجه میشوید در حال تیر خوردن هستید و بعد از کمی گشتن در پشت دیوار یا ساختمانی، یک دشمن را که دقیقاً به سمت شما هدف رفته پیدا میکنید. این مشکل تا انتهای بازی به یک چالش اعصاب خوردکن تبدیل میشود که در جای جای مراحل دشمنانی را پیدا میکنید که با وجود اینکه در دیدرس شما نیستند؛ اما در حال شلیک و گرفتن جان شما هستند. در مرحلهای از بازی دشمنان از بالای برجکها و از کنار مخزنهایی در ارتفاع به شما شلیک میکنند. اگر بخواهید از پایین آنها را هدف شلیک قرار دهید به دلیل وجود مانع فلزی برخورد صورت نمیگیرد و زمانی که بخواهید از پلهای بالا روید متوجه اشکال بازی در طراحی محیط میشوید که امکان بالا رفتن از اغلب پلهها وجود ندارد و در بعضی قسمتها میبینید که پلهای هست ولی با زمین فاصله دارد یا مسیرش به یک مخزن ختم میشود و نه پلی که از آن عبور کنید و به سمت محل دشمن هجوم ببرید!
شبیه به سری بازیهای ندای وظیفه، سلامتی شما در بازی بهصورت خودکار بازیابی میشود. یعنی نیازی نیست به دنبال بستههای جان یا سلامتی بگردید. اما بارها برای پناه گرفتن و در امان ماندن از دست دشمنان، باید به جاهایی که کمتر در تیررس دشمن هستند بروید. ذخیرهسازی خودکار در مراحل هم با وجود اینکه وجودش خالی از لطف نیست؛ اما خالی از اشکال نیست. بعضی مواقع اینقدر برای رسیدن به محل ذخیره بعدی باید مسیر سخت و طولانی را بپیمایید که بارها میبازید و مجدداً یک مسیر تکراری را بازی میکنید. مثلاً در مرحله جزیره مجنون یک مسیر طولانی را با قایق میروید تا به منطقه درگیری با دشمن بعثی برسید و اگر ببازید دوباره بازی از بخش قایقسواری آغاز میشود. یک ایراد دیگر زمانیست که وقتی از چک پوینتها بازی آغاز میشود، دشمن همان لحظه به طرفتان شلیک میکند و این یعنی محلی که برای چک پوینت و ذخیره میانی انتخاب شده، مناسب نیست.
هوش مصنوعی در عملیات انهدام ۳ بسیار ضعیف و در حد ابتداییترین بازیهاییست که تا به حال تجربه کردم. دشمنان فاقد کمترین هوشی هستند و کاملاً مشخص است که مسیرهایی برای آنها تعریف شده تا به آن رجوع کنند. بارها در بازی اتفاق میافتد که دشمنی از کنارتان عبور میکند بدون اینکه به شما آسیبی برساند و هدفش فقط عبور از مسیر و رسیدن به مقصد است تا از آنجا ماموریت خودش را که شلیک کردن به سمتتان است دنبال کند. علاوه بر این مشکل، در همه نبردها یک تنه به دل دشمن میزنید که این مسئله از واقعیت جنگ به دور است و اگر یاران خودی در خلال تیراندازیها شما را یاری میکردند، فضای واقعیتری به بازی میبخشید. بخشهایی از بازی که همرزمان در کنارتان هستند، زمانی است که در حال مواجهه با دشمن نیستید و نقش چندانی در روند جنگیدن ندارند. (مثلاً در مراحل قایقرانی و در میانپردهها)
برای لذت بردن از بازیهای تیراندازی اول شخص، یکی از مهمترین مولفهها هوش مصنوعی خوب دشمنان و نبردهای پر از چالش و نفسگیر بهشمار میرود. هرچند بازیساز سعی کرده با سخت کردن عملیات انهدام ۳ شما را به چالش بکشد تا بهراحتی نتوانید مراحل بازی را پشت سربگذارید؛ اما این مسئله حس بازیکن را نسبت به این بازی منفیتر میکند و این سختی یک سختی استاندارد و طبیعی قلمداد نمیشود. زمانی که تیر میخورید صفحه رفته رفته قرمز رنگ میشود و در حالی که بهدنبال دشمن هستید و هرچه سیر میکنید او را نمیبینید، تیرها یکی پس از دیگری به شما اصابت کرده و موجب باختتان میشود. باخت پیدرپی بازیکن به دلایل ذکر شده و بعضاً طولانی شدن فاصله بین نقاط ذخیره خودکار، کار را برای بازیکن طاقت فرسا میکند و به پایان رساندن بازی، اعصابی پولادین میطلبد.
مراحل بازی: متنوع و جابهجایی در زمان
در مجموع شش مرحله با فضاهای متفاوت و در زمانهای مختلف را بازی میکنید که شما را از نبرد با سربازان صهیونیستی و از بین بردن تانکهای دشمن تا دفاع در برابر هجوم نیروهای بعثی عراق در تب و تاب جنگ و قایقسواری در تالاب هورالعظیم قرار میدهد. بازیساز با تنوع بخشیدن به فضا و گیمپلی بازی، تلاشی را در جهت دوری از یکنواختی در مراحل و ماموریتها ایجاد کرده است؛ اما این مراحل نیز دارای جذابیت کافی نیستند و روندی بسیار ساده که هدایت و راندن قایق است را دارند.
مدت زمان بارگذاری مراحل بازی نسبتاً طولانی و خسته کننده است. هنگام بارگذاری نام و عنوان هر مرحله دیده میشود. بهنظر میرسد اگر در صفحه بارگذاری در رابطه با اتفاقات داستانی توضیح متنی یا انیمیشنی دیده میشد، میتوانست ضعفی که بازی در روایت داستان دارد را کمی پوشش دهد و جبران کند. حتی بهتر این بود که مستندهایی متنی یا ویدئویی بهعنوان جایزه اتمام مراحل، در رابطه با همان عملیاتها آزاد میشد و در دسترس بازیکن قرار میگرفت که آن رخدادها و رشادتها بهتر به نسل جدید انتقال پیدا میکرد و چنین کاری موجب افزایش ارزش محتوایی بازی نیز میشد.
در مراحل بازی یک سیستم نشانگر راهنمای ماموریت تعبیه شده که به شما نشان میدهد محل بعدی که به سمتش باید حرکت کنید کجاست و چند متر با آن فاصله دارید. این مناطق با فاصلههای نسبتاً کوتاه طی میشوند و زمانی که به هرکدام میرسید، مکان دیگری مشخص میشود. این راهنما به خوبی شما را به ماموریتهای بعدی هدایت میکند. نقشههای بازی چیزی مابین بازیهای خطی مثل ندای وظیفه و بازیهای دنیای باز مثل فارکرای است. شما در یک محیط نسبتاً باز قرار دارید که البته باید بهصورت خطی در این محیط پیشروی کنید و خبری از آزادی عمل به سبک بازیهای دنیای باز نیست. یعنی اگر به حاشیه حرکت کنید هیچ دشمنی وجود ندارد و به دیواری نامرئی میرسید. ماموریتها نیز کاملاً خطی و پشت سر هم اتفاق میافتند.
یک نقشه در منوی توقف بازی وجود دارد که مناطق و ماموریتهای مختلف را با عنوان نشان داده است و دید استراتژی خوبی از بالا به بازیکن میدهد. البته یک ضعف این نقشه عدم متمایز کردن ماموریت جاری در حال انجام است. این نقشه ایستا طراحی شده و چیزی به آن اضافه یا از آن کم نمیشود.
سلاحها
در بازی ۸ نوع سلاح متنوع از ام ۱۶ و ژ۳ و کلاشینکف و کلت و قناسه و … قابل استفاده است که وجود تنوع به خودی خود مثبت است؛ اما در بین بازیهای تیراندازی معمول است که به مرور و در مراحل گوناگون سلاحهای تازه در اختیار بازیکن قرار گیرد تا این سلاحها را در مرحله متناسب با خودش بهدست آورد و استفاده کند. اما در عملیات انهدام ۳ همه سلاحها را بهطور همزمان با خودتان حمل میکنید و میتوانید بین آنها جابهجا شوید و سلاحی دیگر را انتخاب کنید. یعنی از همان لحظه اول و آغازین شما تمامی سلاحها از جمله آر پی جی را در اختیار دارید؛ در حالی که قرار نیست از آن سلاح در همان مرحله استفاده کنید؛ چراکه تانکی در مرحله ابتدایی وجود ندارد. نقطه ضعف دیگر بازی این است که در مراحل دفاع مقدس و مراحل جنوب لبنان، سلاحها دقیقاً یکسان است و هیچ تغییری نمیکند.
گرافیک، منوی بازی و طراحی محیط
منوی بازی طراحی خوبی دارد و در عین سادگی، تعامل با آن راحت است. یکی از نواقص بازی عدم امکان تغییر دقت تصویر (رزولوشن) آن است که با وجود اینکه چنین تنظیمی در منوی بازی لحاظ شده، اما امکان تغییر آن وجود ندارد و روی رزولوشن پیش فرض دسکتاپ قفل شده است. با یک ترفند خارج از بازی امکان تغییر رزولوشن آن وجود دارد و ممکن است این مشکل از عدم هماهنگی با ویندوز ۱۰ بوده باشد که بررسی روی این ویندوز انجام شده است.
بازی عملیات انهدام ۳ با موتور یونیتی ساخته شده و نسبت به دو شماره قبلی خودش پیشرفت خوبی را از نظر ظاهری دارد. هرچند این پیشرفت نسبت به زمانی که در آن هستیم (همان سال ۹۸ که بازی منتشر شد) با بازیهای روز و تکنولوژی روز فاصله دارد. همه چیز شبیه به بازیهای ۱۰ سال قبل است آن هم در حد بازیهای متوسط آن زمان. در جاهایی بازی با نورپردازی و حال و هوای خوشی که با فضاسازیهای سرسبز و پر گل و با طراوت به شما میدهد حس خوبی پیدا میکنید؛ اما همه چیز ظاهر نیست. در مدلسازیها و رعایت نکات فنی بعضاً کم توجهی شده و همین مسئله گیمپلی بازی را تحت تاثیر خودش قرار داده است. مثلاً برای ورود به فضای خانهها بارها با سقف و در و دیوار گیر میکنید. مثلاً دری که باید راحت برای قد انسان اندازه باشد را فقط در حالت نشسته میتوانید به آن وارد و از آن خارج شوید. همین دلایل است که لذت انجام بازی به رعایت مواردی در طراحی گره میخورد و به همین خاطر اشاره کردم که همهچیز فقط زیبایی ظاهری نیست.
البته از حق نگذریم سازندگان بازی زحمت زیادی برای زنده جلوه دادن محیطهای بازی کشیدهاند. از عنکبوت و خرگوش و مرغهایی که در مراحل در حال حرکت هستند مشاهده میکنید تا حیوانات بزرگتر اهلی و وحشی مثل تمساح و گوزن و حیوانات دیگر. وجود این حیوانات در کنار طراحی محیطی پر از درخت و پوششهای گیاهی دیگر، حس سرزندهای به مراحل بازی داده است. این فضاسازیها یکی از نکات مثبت در عملیات انهدام ۳ است.
هرچند مشکلاتی در گرافیک بازی به چشم میخورد که از جمله آن میتوان به نحوه مردن دشمنان و پرت شدن غیرطبیعیشان به بالا مثل توپ، گیر کردن و درجا زدن دشمن سرجایش، داخل هم رفتن مدلها (مثل رفتن سر و اجزای بدن داخل هم و …)، کش آمدن ناگهانی مدلها، باگهای گرافیکی مثل دیدن شدن پرچم در هوا بدون پایه و نگهدارنده، و از این دست ایرادات اشاره کرد که کم هم نیستند.
صداگذاری بازی
صدای اسلحهها مطابق با واقعیت هستند و با هم فرق میکنند. صدای محیط بازی هم به خوبی کار شده و از صدای طبیعت و راه رفتن شخصیت بازی و شنیدن صدای موجودات و حیوانات دیگر همهگی به گوش میرسند و کیفیت نسبتاً خوبی هم دارند. اما یکی از صداهایی که آزاد دهنده است، صدای تپش قلب بازیکن بعد از آسیب دیدن است. صدای خیلی بدیست و سوهان روحتان میشود.
صداپیشگی شخصیتها در گفتگوها خوب نیست و حرفهای و استودیویی انجام نشده. بازیهای بهتری در ایران مثل ارتشهای فرازمینی در همین سبک تیراندازی اول شخص داشتیم که ضبط صدای آن بهصورت حرفهای و با کیفیت انجام شده بود.
موسیقیهای عملیات انهدام ۳ خوب هستند و با محیط و مراحل بازی همخوانی دارند. موسیقی منوی بازی نیز حماسی و شنیدنی است. اما با توجه به اینکه در صفحه اسامی تولیدکنندگان، اشارهای به موسیقیها نشده، بعید به نظر میرسد که تولید این آثار توسط خود سازندگان صورت گرفته باشد و استفاده از موسیقیهای آماده برای آن محتمل است.
جمعبندی و نتیجهگیری
عملیات انهدام ۳ یک بازی تک نفره مرحلهای است که وقتی پس از حدود ۶ الی ۸ ساعت آن را به اتمام برسانید دیگر چیزی برای باقیماندتان در بازی وجود ندارد. بازی فاقد بخش چند نفره است. حتی میتوانست با طراحی جایزهها یا دستاوردهایی حس دوباره بازی کردن را ایجاد کند؛ اما حتی عملیات انهدام ۳ استاندارد اولیه بازیهای تیراندازی را که وجود چند درجه سختی است ندارد. یعنی حتی امکان انتخاب درجه سختی را به بازیکن نمیدهد.
بعد از اتمام بازی هم بعید است که محتوای دانلود شونده یا همان DLC ارائه دهد؛ چراکه نه در سایت نه در منوی بازی خبری از این محتواهای اضافه شونده نیست.
در مجموع عملیات انهدام ۳ یک بازی تیراندازی متوسط است که با پرداختن به موضوعی ارزشمند سعی کرده گوشهای از رشادتهای رزمندگان هشت سال دفاع مقدس و رزمندگان جبهه مقاومت را برای نسل جوان به نمایش بگذارد که البته دارای اشکالاتی است که به لذت انجام بازی لطمه زده است. در مجموع تجربه این بازی میتواند برای بازیکنهای نوجوان و علاقهمند به بازیهای ارزشی و دفاع مقدس جذاب باشد؛ اما به هیچ وجه نمیتواند گیمرهایی که تجربه بازیهای رده اول دنیا را دارند، راضی کند.
خرید نسخه دیویدی عملیات انهدام ۳